24 Eylül 2009 Perşembe

Neandertal Insaninin Kokeni!

Tekrar merhaba. Arazi calismasinda oldugum icin bir suredir yazmaya ara vermistim, bu sure zarfinda yeni bir cok calisma birikmis. Bunlar arasinda Cezayir'de kesfedilen anthropoidlerin atasi ilgic cekici. Ancak benim icin en ilgi cekici olan Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology (Leipzig-Almanya) bolumunden Dr. Hublin'in "The Origin of Neandertals" (Nenadertallerin Kokeni) adli Stanford Universitesi'nden Richard Klein'in duzenledigi calisma. Bu calisma Nenadertal insanlarinin kokenleri hakkidna bazi yeni yaklasimalr iceriyor, bu anlamda degerli bir guncelleme seklinde dusunebiliriz.

Bilindigi gibi simdiye kadar nenadertal fosillerine Avrupa ve Orta Dogu yani genel olarak Avrasya'nin batisinda rastlanmistir. Bu fosiller uzerinde detayli arkeolojik, paleoantropolojik ve paleogenetik calismalar yapilabilmistir. Nenadertallerin tahminen yaklasik 600 bin yil once Avrupa'ya yerlestiklerini varsayarsak galsiyal  ve interglasiyal olmak uzere iki buyuk buzul devrinin nenadertallerin yasaminda cok etkili oldugunu da kabul etmemiz gerekiyor.
Bununla birlikte, nenadertallerin evrimsel olarak ayrismasi ve modern insan ile olan iliskisi onlarin evrimi hakkinda yurutulen tartismalarin en onemlileri arasindaydi. Paleoantropoloji camiasinda Avrupali nenadertallerin kokeninin, Afrika'da Homo sapiense atalik etmis olan Homo rhodesiensis olduguna dair bir konsensus mevcut gorunuyor.
Dr. Hublin, bilgilerimizi guncelledigi calismasinda, nenadertal ve modern insan arasindaki temel farklarin, beyin yapisi, gelisimsel oruntuler, gebelikle ilgili ozellikler ve muhtemel yasam kulturu ile ilgili oldugunu belirtiyor. Ayrica atasal mtDNA calismalari ile nenadertallerin genetik yapisinin modern insaninkinden farkli olsunun, bu iki insan turunun farkli bir evrimsel yol izlediginin kaniti oldugunu isaret ediyor.
Bugune kadar 15 nenadertal insaninin mtDNA dizilimleri basari ile cozuldu. Neandertal ve modern insanin evrimsel ayrismasi bu genetik calismalara gore arti/eksi 140 bin yil hata payi ile 660 bin yil oncesine tarihlendiriliyor.

Hublin, calismasinda Nenadertallerin evrimsel kokenlerini Afrikali ve Bati Avrasyali hominid turleri ila olan evrimsel ilsikilerini detaylib ri bicimde tartisiyor. Nenadertallerin bugune kadar homo heidelbergensis'ten turedigi biliniyordu, ancak bugun farkli evrimsel olasiliklarin da varoalbileegi tartisiliyor. Hublin 3 farkli hipotez oneriyor ve buna gore (ustte sekilde A) neandertal insani Homo heidelbergensis'ten evrimlesmistir; Homo sapiens ise Homo rhodesiensis'ten. H. heidelbergensis ve H. rhodesiensis ise H. antecessor'den koken aliyor, H. antecessor ise Homo erectus'tan turemistir. Ikinci hipoteze (B) gore ise nenadertal ve modern insan Homo heidelbergensis'ten evrimlesmistir, H. heidelbergensis ise H. erectusten koken aliyor. Homo rhodesiensis ve Homo atntecessor bu hipoteze gore evrimsel iliski de yer almiyor. Son (C) ve Hublin'in uzerinde durdugu hipoteze gore ise Nenadertal ve modern insan Afrikali H. rhodesiensis'ten koken aliyor, H. rhodesiensis ise Homo erectustan evrimlesiyor. Bu hipotez ilgin cunku buna gore H. heidelbergensis hicbir bicimde nenadertal ve modern insanin evrimsel kokeninde rol almiyor. Ayrica Ispanyali H. antecessor de bu evrimsel hipotezde yok.  H. hedielbergensis'in taniminlandigi holotip materyali sadece bir mandibula, yani alt cene. ancak son buluntular, ozellikle neandertallerin tanimlanmasinda onemli rol oynayan kafatasi buluntulari, H. hedielbergensis ile ilsikilendirilmesi guc;  sadece bir atlcene ile nenadertallerin evrimsel kokenlerinde rol oynadiklarini ileri surmek hayli guc. Homo rhodesiensis kafatasi(Kabwe/Zambiya buluntusu)  nenadertaller ile onemli karakterler paylasiyor ve bu nedenle evrimsel bir rol oynamis olmali. Bununla birlikte sadece anatomik kanitlar degil, Homo rodesiensise iliskin tas alet kulturu (Acheulean) de bu turun nenadertalelrin en ilkin biciminin atasi olabilecegini kuvvetlice destekliyor.

daha fazla bilgi icin:

The Origin of Neandertals
PNAS,  September 22, 2009; vol. 106; no. 38
doi:10.1073/pnas.0904119106

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

INSANIN EVRIMI-YORUM